Làm Việc Ít Hơn Nhưng Hiệu Quả Gấp Đôi Bí Mật Của Người Từng Kiệt Sức

Bạn có đang nhầm lẫn giữa bận rộn và hiệu quả?

Bạn đã bao giờ rơi vào cái bẫy “làm việc chăm chỉ” chưa? Cái cảm giác đầu tắt mặt tối từ sáng đến khuya, danh sách công việc thì dài dằng dặc, nhưng cuối ngày nhìn lại, bạn vẫn thấy mình dậm chân tại chỗ. Bạn tự nhủ: “Chắc là do mình chưa đủ kỷ luật. Phải cố gắng hơn nữa!”. Và rồi bạn lại tiếp tục lao vào guồng quay đó, để rồi ngày càng cạn kiệt năng lượng, mất hết cả hứng thú.

Sơn đã từng ở trong chính cái vòng luẩn quẩn đó. Tôi từng tin rằng kỷ luật thép và sự chịu đựng là chìa khóa duy nhất để thành công. Nhưng sự thật là, ép mình vào một khuôn khổ khắc nghiệt khi cơ thể và tinh thần đã rệu rã chỉ khiến chúng ta kiệt sức nhanh hơn. Nếu bạn cũng đang cảm thấy như vậy, bài viết này có thể là câu trả lời bạn đang tìm kiếm. Chúng ta sẽ cùng nhau phá vỡ quan niệm cũ kỹ về năng suất và khám phá một cách làm việc bền vững, thông minh và thú vị hơn rất nhiều.

Khi “thuốc” không hiệu quả, hãy nghi ngờ “chẩn đoán”

Trong y khoa có một câu nói rất hay: “Nếu phương pháp điều trị không hiệu quả, hãy nghi ngờ chẩn đoán.” Câu này không chỉ đúng trong việc chữa bệnh, mà còn cực kỳ chính xác khi áp dụng vào công việc và cuộc sống. Suốt một thời gian dài, chúng ta được dạy rằng vấn đề của sự trì trệ là “thiếu kỷ luật”. Và “phương pháp điều trị” được đưa ra là làm việc chăm chỉ hơn, nghiêm khắc với bản thân hơn.

Nhưng nếu bạn đã thử “uống thuốc” này mà vẫn không khỏi “bệnh”, thậm chí còn tệ hơn, thì có lẽ chẩn đoán ban đầu đã sai. Vấn đề thực sự không nằm ở thời gian hay kỷ luật. Vấn đề nằm ở năng lượng. Bạn không thể kỷ luật khi bạn không còn chút năng lượng nào. Giống như một chiếc xe, dù động cơ tốt đến đâu mà hết xăng thì cũng không thể chạy được. Thay vì cố gắng quất vào con ngựa đã chết, tại sao chúng ta không tìm cách “nạp năng lượng” cho nó?

Chẩn đoán sai lầm lớn nhất về năng suất là cho rằng vấn đề nằm ở kỷ luật. Thực tế, đó là vấn đề của năng lượng.

Câu chuyện từ bác sĩ kiệt sức thành chuyên gia năng suất triệu đô

Câu chuyện của Ali Abdaal là một minh chứng sống động cho tư duy này. Trước khi trở thành một YouTuber nổi tiếng với hàng triệu người theo dõi và xây dựng một đế chế kinh doanh trị giá hơn 5 triệu đô mỗi năm, Ali từng là một bác sĩ trẻ làm việc tại bệnh viện. Công việc của anh, cũng như bao người khác, vô cùng áp lực và rút cạn sức lực.

Mỗi ngày, sau hàng giờ làm việc căng thẳng, anh trở về nhà trong tình trạng hoàn toàn kiệt quệ. Anh muốn làm YouTube, muốn xây dựng sự nghiệp riêng, nhưng “không còn chút năng lượng nào để chỉnh sửa một video chết tiệt”. Anh đã thử mọi lời khuyên về kỷ luật, về việc phải “chịu đựng” như Muhammad Ali đã làm để trở thành nhà vô địch. Nhưng cách tiếp cận đó chỉ khiến anh thêm khốn khổ.

Và rồi, anh quyết định “nghi ngờ chẩn đoán”. Thay vì hỏi: “Làm sao để kỷ luật hơn?”, anh tự hỏi: “Làm sao để khiến công việc hiện tại trở nên thú vị hơn, để nó nạp lại năng lượng cho mình thay vì rút cạn nó?”. Sự thay đổi trong câu hỏi đã dẫn đến một sự thay đổi trong hành động. Anh bắt đầu tìm cách “thêm gia vị” vào những công việc nhàm chán nhất. Những thay đổi nhỏ bé này đã tạo ra một hiệu ứng domino, giúp anh không chỉ hoàn thành tốt công việc bác sĩ mà còn có thừa năng lượng để xây dựng kênh YouTube vào buổi tối. Đó chính là nền tảng cho sự thành công của anh sau này.

5 cách làm việc ít hơn nhưng hiệu quả gấp đôi

Từ câu chuyện của Ali và những trải nghiệm của chính mình, Sơn đã đúc kết ra những cách tiếp cận giúp bạn thoát khỏi cái bẫy kiệt sức và thực sự làm việc ít nhưng hiệu quả gấp đôi. Đây không phải là những thủ thuật phức tạp, mà là những thay đổi nhỏ trong tư duy và hành động hàng ngày.

Cách 1: Thêm “gia vị” để biến việc nhàm chán thành niềm vui

Đây chính là điều Ali Abdaal đã làm. Anh ấy không thay đổi công việc, anh ấy thay đổi cách mình thực hiện nó. Bạn cũng có thể làm tương tự. Thay vì nhìn vào một nhiệm vụ khô khan và thở dài, hãy tự hỏi: “Làm thế nào để biến việc này thành một trò chơi?”.

• Âm nhạc: Ali đã mang loa Bluetooth vào phòng làm việc và bật nhạc nền từ phim “Cướp biển vùng Caribbean”. Âm nhạc có thể thay đổi hoàn toàn tâm trạng và biến một công việc đơn điệu trở nên hào hùng hơn.
• Thêm chút hài hước: Anh thêm những câu đùa nhỏ, những chi tiết cá nhân vào các lá thư chuyển viện vốn rất khô khan để làm các bác sĩ khác mỉm cười. Một chút sáng tạo nhỏ cũng có thể khiến bạn cảm thấy gắn kết hơn với công việc.
• Tạo ra thử thách nhỏ: Ví dụ, khi phải trả lời email, hãy thử thách bản thân trả lời 10 email trong 25 phút. Biến nó thành một cuộc đua với thời gian.

Khi bạn tìm thấy niềm vui trong quá trình, công việc không còn là gánh nặng nữa. Nó trở thành một nguồn năng lượng.

Cách 2: Tập trung vào năng lượng, không phải thời gian

Một trong những lầm tưởng lớn nhất là chúng ta thiếu thời gian. Ali nói: “Ai cũng có thời gian vào buổi tối, nhưng vấn đề là năng lượng.” Bạn có thể có 3 tiếng rảnh rỗi, nhưng nếu bạn đã bị rút cạn sức lực, 3 tiếng đó cũng chỉ để lướt mạng xã hội vô định. Vì vậy, thay vì tìm cách nhồi nhét thêm việc vào lịch, hãy tập trung bảo vệ và tái tạo năng lượng của bạn trong ngày.

Cách 3: Làm việc “toàn tâm” thay vì “cầm chừng”

Nhiều người nghĩ rằng để tiết kiệm năng lượng, họ nên làm việc ở chế độ “cầm chừng”, làm vừa đủ, không hơn không kém. Nhưng đây là một sai lầm chết người.

Làm việc cầm chừng, liên tục nhìn đồng hồ chờ đến 5 giờ chiều, thực ra còn rút cạn năng lượng của bạn nhiều hơn là làm việc hết mình.

Khi bạn không thực sự tham gia, não bộ của bạn sẽ cảm thấy chán nản và mệt mỏi. Ngược lại, khi bạn chọn cách làm việc toàn tâm (full engagement), bạn sẽ cảm thấy được thử thách, được đóng góp và được sống. Dù nỗ lực bỏ ra nhiều hơn, bạn lại nhận về nhiều năng lượng hơn.

Cách 4: Chủ động nhận thêm trách nhiệm

Nghe có vẻ ngược đời, phải không? Tại sao đang kiệt sức lại phải nhận thêm việc? Nhưng đây là một bí mật. Khi bạn chỉ là người thừa hành, bạn sẽ cảm thấy mình như một “con khỉ làm admin”. Nhưng khi bạn chủ động nhận trách nhiệm, tìm cách đóng góp nhiều hơn, bạn sẽ cảm thấy mình có quyền kiểm soát, có giá trị. Cảm giác làm chủ này chính là một nguồn năng lượng cực kỳ mạnh mẽ. Ali đã chọn cách chủ động hơn trong việc chăm sóc bệnh nhân, và điều đó khiến anh cảm thấy công việc của mình có ý nghĩa hơn rất nhiều.

Cách 5: Học hỏi từ người đi trước

Ali Abdaal đã không tự mình mò mẫm tất cả. Khi muốn bán khoá học, anh đã đọc sách của những chuyên gia marketing hàng đầu như Russell Brunson và Alex Hormozi. Anh nhận ra rằng: “Tại sao mình phải tự phát minh lại bánh xe?”. Thay vì tốn 10 năm tự mày mò, anh chỉ cần đọc vài cuốn sách và làm theo một kịch bản (playbook) đã được chứng minh là hiệu quả. Kết quả là doanh thu khoá học của anh tăng vọt từ 300.000 đô la lên 2 triệu đô la chỉ sau một lần ra mắt. Đây chính là cách làm việc thông minh, tiết kiệm năng lượng và đạt kết quả vượt trội.

Bắt đầu từ đâu?

Đừng cố gắng thay đổi tất cả mọi thứ cùng một lúc. Hãy bắt đầu nhỏ thôi.

Ngay hôm nay, hãy chọn ra một công việc mà bạn cảm thấy nhàm chán nhất, một việc mà bạn luôn né tránh. Sau đó, hãy thử áp dụng một trong những cách trên. Có thể là bật một bản nhạc yêu thích khi làm việc đó, hoặc tự đặt ra một thử thách nhỏ. Chỉ cần một thay đổi nhỏ để tăng thêm niềm vui và năng lượng cho công việc.

Hãy nhớ rằng, năng suất bền vững không đến từ sự chịu đựng, mà đến từ sự hứng khởi. Khi bạn làm việc với niềm vui, bạn sẽ không bao giờ cảm thấy cạn kiệt. Bạn nghĩ sao về điều này? Hãy chia sẻ cách bạn thường “thêm gia vị” cho công việc của mình ở phần bình luận bên dưới nhé!