Bạn có đang chạy trên một chiếc bánh xe hamster mạ vàng?
Chúng ta, những doanh nhân, những nhà sáng tạo, những người đang xây dựng hệ thống một người, thường bị ám ảnh bởi hai chữ “thành công”. Chúng ta làm việc đến quên ăn quên ngủ, sẵn sàng hy sinh những buổi tối bên gia đình, những cuộc hẹn với bạn bè, và thậm chí cả sức khỏe của chính mình. Chúng ta tự nhủ rằng “chỉ cần cố thêm một chút nữa thôi”, rồi mọi thứ sẽ ổn. Nhưng bạn đã bao giờ dừng lại và tự hỏi: Cái giá của thành công đó là gì? Liệu có khi nào chúng ta đạt đến đỉnh cao sự nghiệp chỉ để nhận ra mình đang đứng đó một mình, kiệt quệ và trống rỗng?
Sơn tin rằng đây là một cuộc đấu tranh thầm lặng của rất nhiều người trong chúng ta. Chúng ta mải mê tối ưu hóa công việc, xây dựng hệ thống, nhưng lại quên mất việc xây dựng một cuộc sống đáng sống. Câu chuyện của Ali Abdaal, một người mà Sơn vô cùng ngưỡng mộ, là một lời cảnh tỉnh đắt giá về cái bẫy này.
Câu chuyện thức tỉnh từ một bản cáo phó tự viết
Ali Abdaal không phải là một cái tên xa lạ. Anh là một cựu bác sĩ, YouTuber về năng suất nổi tiếng nhất thế giới với hơn 4 triệu người theo dõi và một đế chế kinh doanh trị giá hơn 5 triệu đô la mỗi năm (khoảng 125 tỷ VND). Nhìn từ bên ngoài, anh có tất cả: thành công, tiền bạc, sự ngưỡng mộ. Thế nhưng, sâu bên trong, một sự mất cân bằng nghiêm trọng đang âm thầm diễn ra.
Trong một chuyến bay, Ali quyết định thực hiện một bài tập nhỏ: viết cáo phó cho chính mình. Anh đã mong đợi một bản tổng kết hoành tráng về những thành tựu sự nghiệp. Nhưng khi viết, anh đã nhận ra một sự thật đau lòng.
“Bài tập đó đã giúp tôi nhận ra rằng, trời ạ, tôi cần dành nhiều thời gian hơn cho bạn bè và gia đình. Đó là điều mà tôi đã bỏ bê. Chúng ta quá tập trung vào công việc, vào năng suất, vào việc kinh doanh phát triển mà chúng ta quên mất, chúng ta đầu tư quá ít vào những thứ như mối quan hệ và sức khỏe.”
Bản cáo phó của Ali đầy những cột mốc sự nghiệp, nhưng lại trống vắng những kỷ niệm bên người thân, những câu chuyện về sức khỏe dẻo dai hay những trải nghiệm cá nhân sâu sắc. Anh nhận ra mình đang xây dựng một cuộc đời thành công, nhưng không hề hạnh phúc. Sự thức tỉnh này đã thôi thúc anh tìm kiếm những chiến lược cụ thể để lấy lại sự cân bằng thành công và hạnh phúc, và đây là 5 chiến lược mà Sơn đã học được từ hành trình của anh.
Chiến lược 1: Thiết kế “Tuần lý tưởng” để chủ động gìn giữ mối quan hệ
Bạn có bao giờ thấy mình nói câu “Để lúc nào rảnh rồi mình gặp nhé” và rồi “lúc nào rảnh” đó không bao giờ đến không? Các mối quan hệ, cũng giống như công việc, cần sự đầu tư thời gian và tâm sức một cách chủ động. Ali Abdaal đã áp dụng một phương pháp gọi là “Tuần lý tưởng” (Ideal Week). Thay vì để các mối quan hệ vào danh sách “chờ”, anh đưa chúng vào lịch trình như những cuộc hẹn quan trọng nhất.
Đây không phải là một To-do list dài vô tận, mà là một bản đồ thời gian trong 168 giờ mỗi tuần. Ali đã làm điều này rất cụ thể:
- Tối thứ Hai và tối thứ Năm: Dành cho “Date Night” với vợ. Đây là thời gian chất lượng, không bị công việc xen vào.
- Tối thứ Ba và sáng Chủ Nhật: Dành cho bạn bè. Có thể là một bữa tối hoặc một buổi brunch cuối tuần.
Bằng cách này, việc chăm sóc các mối quan hệ không còn phụ thuộc vào cảm hứng hay sự may rủi nữa. Nó trở thành một phần mặc định trong hệ thống sống của bạn. Hãy thử thiết kế “Tuần lý tưởng” của riêng mình. Điều gì là quan trọng với bạn ngoài công việc? Hãy đặt nó vào lịch. Đừng chỉ tìm kiếm thời gian, hãy tạo ra thời gian.
| Thời gian | Hoạt động ưu tiên | Mục đích |
|---|---|---|
| Tối thứ Hai (19:00 – 21:00) | Hẹn hò với người thương | Gắn kết tình cảm |
| Sáng thứ Tư (6:00 – 7:00) | Tập gym/yoga | Nạp năng lượng, sức khỏe |
| Sáng Chủ nhật (9:00 – 11:00) | Brunch cùng bạn bè/gia đình | Nuôi dưỡng quan hệ xã hội |
Chiến lược 2: Biến sức khỏe thành ưu tiên “số 1” khi đến nơi mới
Khi lịch trình bận rộn hoặc khi di chuyển, sức khỏe thường là thứ bị hy sinh đầu tiên. Ali thừa nhận đây là lĩnh vực anh phải vật lộn nhiều nhất, đặc biệt khi bắt đầu cuộc sống du mục. Anh đã học được một mẹo cực kỳ hiệu quả: “Khi tôi đến một thành phố mới, điều đầu tiên tôi làm là đi tìm một phòng gym.”
Quy tắc này nghe có vẻ đơn giản, nhưng nó vô cùng mạnh mẽ. Thay vì chờ đợi cho đến khi bạn “ổn định” hoặc “có thời gian”, bạn hãy biến việc chăm sóc sức khỏe thành hành động nền tảng, là việc đầu tiên cần làm để thiết lập một thói quen mới ở một môi trường mới. Nó gửi một tín hiệu mạnh mẽ đến bộ não rằng: “Sức khỏe là không thể thương lượng”. Khi bạn đã có thẻ thành viên phòng gym, đã đi bộ đến đó một lần, rào cản tâm lý cho những lần tiếp theo sẽ giảm đi đáng kể. Đây cũng là một bài học quan trọng cho các chủ doanh nghiệp một người: hãy xây dựng những hệ thống hỗ trợ cho bản thân trước khi bị cuốn vào guồng quay công việc.
Chiến lược 3: Phân biệt rõ “lên kế hoạch” và “thực hiện”
Một trong những lý do lớn nhất khiến chúng ta trì hoãn những việc quan trọng (như tập thể dục hay học một kỹ năng mới) là vì ma sát tâm lý. Bộ não của chúng ta không thích phải làm hai việc cùng lúc: vừa phải suy nghĩ (nên tập ở đâu, tập bài gì) vừa phải hành động (thực sự đi tập).
“Tôi luôn thấy việc tách biệt giữa lên kế hoạch và thực hiện là cực kỳ hữu ích. Nếu ngay bây giờ tôi có một giờ rảnh và phải vừa lên kế hoạch vừa đến phòng gym, điều đó sẽ không bao giờ xảy ra.”
Hãy giảm ma sát bằng cách tách hai việc này ra. Dành một khoảng thời gian riêng để lên kế hoạch: tìm phòng gym trên Google Maps, chọn một lịch tập có sẵn trên YouTube, soạn sẵn quần áo tập. Khi đến giờ thực hiện, bạn chỉ cần làm theo kế hoạch đã có sẵn mà không cần suy nghĩ. Việc này giúp loại bỏ rào cản quyết định và khiến việc bắt đầu trở nên dễ dàng hơn rất nhiều.
Chiến lược 4: Tạo ra “khoảng trống” trong lịch trình
Lịch trình của bạn có đang kín đặc từ sáng đến tối không? Ali nhận ra rằng, sau nhiều năm hoạt động ở chế độ “output” (liên tục sản xuất nội dung, xây dựng doanh nghiệp), anh đã cạn kiệt năng lượng sáng tạo. Anh cảm thấy mình cần nhiều “input” hơn.
Đó là lý do anh chủ động tạo ra những “khoảng trống” (blank space) trong lịch của mình. Đây là những khoảng thời gian hoàn toàn không có kế hoạch. Bạn có thể dùng nó để đọc một cuốn sách, đi dạo, suy ngẫm, hoặc đơn giản là không làm gì cả. Những khoảng lặng này không phải là lười biếng, chúng là không gian cần thiết để nạp lại năng lượng, để những ý tưởng mới được nảy mầm và để bạn kết nối lại với chính mình. Đôi khi, những ý tưởng kinh doanh đột phá nhất lại đến từ những lúc bạn không cố gắng làm việc. Nhiều người cho rằng ChatGPT có thể soán ngôi Google Search, nhưng sự sáng tạo độc đáo của con người vẫn là thứ không thể thay thế, và nó cần không gian để phát triển.
Chiến lược 5: Thực hành “ngày im lặng”
Đây là một phiên bản nâng cao của việc tạo “khoảng trống”. Ali đã thử tham gia một khóa tu tĩnh tâm, nơi anh có một ngày trọn vẹn trong im lặng tuyệt đối. Không nói chuyện, không điện thoại, không máy tính.
Kết quả thật đáng kinh ngạc. Anh mô tả đó là một trải nghiệm “cực kỳ bình yên” và “ngập tràn hạnh phúc”. Trong sự tĩnh lặng đó, anh đã đọc xong một cuốn sách, đi dạo, suy ngẫm và thậm chí còn nảy ra những ý tưởng quan trọng cho công việc kinh doanh của mình. Bạn không nhất thiết phải đi tu. Bạn có thể thử một buổi chiều im lặng, một ngày cuối tuần không dùng mạng xã hội. Mục đích là để thoát khỏi sự ồn ào liên tục của thế giới bên ngoài và lắng nghe tiếng nói bên trong mình.
Kết luận: Thành công bền vững là thành công cân bằng
Câu chuyện của Ali Abdaal là một lời nhắc nhở mạnh mẽ: Thành công thực sự không chỉ được đo bằng những con số trên tài khoản ngân hàng. Nó được đo bằng chất lượng các mối quan hệ, bằng sức khỏe thể chất và tinh thần, và bằng cảm giác trọn vẹn trong cuộc sống. Việc theo đuổi thành công một cách mù quáng có thể khiến bạn trả một cái giá rất đắt.
Xây dựng một hệ thống một người hiệu quả không chỉ là về việc tối ưu hóa công việc. Nó còn là về việc xây dựng một hệ thống sống giúp bạn phát triển một cách toàn diện. Đừng đợi đến lúc phải viết “cáo phó” cho mình mới nhận ra những điều thực sự quan trọng.
Sơn hy vọng 5 chiến lược này sẽ giúp bạn có thêm góc nhìn để bắt đầu hành trình tìm lại sự cân bằng. Bạn không cần phải áp dụng tất cả cùng một lúc. Hãy chọn một điều bạn thấy tâm đắc nhất và bắt đầu từ hôm nay.
Bạn sẽ bắt đầu từ chiến lược nào để tìm lại sự cân bằng cho riêng mình? Hãy chia sẻ với Sơn ở phần bình luận bên dưới nhé!