Bí Mật 3 Tấm Bảng Vàng Giúp Founder Gây Dựng Startup Thành Công

Bạn có đang quay cuồng trong hàng ngàn ý tưởng khởi nghiệp?

Bạn có một ý tưởng tuyệt vời, một đam mê cháy bỏng, và một danh sách dài vô tận những việc cần làm. Xây dựng sản phẩm, làm marketing, tìm kiếm khách hàng, phát triển cộng đồng, quản lý tài chính… Cảm giác thật choáng ngợp, phải không? Giống như bạn đang cố gắng tung hứng hàng chục quả bóng cùng một lúc, và lúc nào cũng nơm nớp lo sợ một quả sẽ rơi. Bạn không hề cô đơn.

Tôi đã gặp hàng ngàn founder, đặc biệt là những người hoạt động trong lĩnh vực sáng tạo và kinh doanh số, và họ đều chia sẻ một nỗi băn khoăn chung: sự hỗn loạn. Họ có quá nhiều con đường để đi, quá nhiều cơ hội để nắm bắt, đến nỗi họ bị tê liệt và không biết nên tập trung vào đâu. Họ sợ lãng phí thời gian, tiền bạc, và năng lượng vào những việc không tạo ra kết quả. Nếu đây là câu chuyện của bạn, thì bài viết này chính là chiếc la bàn bạn đang cần.

Lý thuyết “Ba Tấm Bảng”: Kiểm soát sự hỗn loạn ngay từ đầu

Khi mới bắt đầu, việc gây dựng startup giống như việc một nghệ sĩ xiếc đang cố gắng giữ thăng bằng cho ba chiếc đĩa đang xoay trên ba cây gậy. Bạn chạy qua chạy lại, cố gắng giữ cho chúng không bị rơi. Cảm giác thật kinh khủng, nhưng đó là một phần tự nhiên của cuộc chơi. Vấn đề không phải là loại bỏ sự hỗn loạn, mà là học cách quản lý nó.

Và đây là bí mật: bạn chỉ cần tập trung vào đúng ba tấm bảng. Ba trụ cột nền tảng sẽ quyết định sự sống còn và thành công của doanh nghiệp bạn trong giai đoạn đầu. Đó là:

• Tấm Bảng #1: Khán Giả Cốt Lõi (Audience)
• Tấm Bảng #2: Sản Phẩm Tối Thiểu (Product)
• Tấm Bảng #3: Cộng Đồng Trung Thành (Community)

Mục tiêu của bạn không phải là làm cho cả ba tấm bảng này trở nên hoàn hảo ngay lập tức. Mà là giữ cho chúng quay đều, từ từ nâng cấp chúng từ mức 1/10 lên 2/10, rồi 3/10… Khi bạn tập trung vào chỉ ba thứ này, mọi quyết định khác đều trở nên đơn giản hơn. Bạn sẽ biết phải nói “không” với điều gì, và dồn toàn bộ năng lượng vào đâu.

Câu chuyện tôi đã từng “quay ba tấm bảng” như thế nào

Cách đây không lâu, tôi có dịp ngồi lại với hai founder trẻ cực kỳ tài năng ở Bali. Họ là những nhà làm phim xuất sắc, từng hợp tác với các thương hiệu lớn như Ferrari, Apple Music. Ý tưởng của họ rất tham vọng: xây dựng một agency cao cấp, đồng thời biến mỗi dự án thành một case study, một khoá học chuyên sâu (“Outline Club”) để dạy lại cho các nhà làm phim khác, và xây dựng một cộng đồng xung quanh nó.

Họ có mọi thứ: tài năng, kinh nghiệm, và một lượng khán giả ban đầu. Nhưng họ lại đang chết chìm trong chính tiềm năng của mình. Họ bối rối giữa việc nên tập trung vào agency hay sản phẩm thông tin? Nên định giá thế nào? Và rồi, một lời đề nghị béo bở ập đến: một khách hàng sẵn sàng trả 25.000 USD (khoảng 635 triệu VND) mỗi tháng để họ xây dựng thương hiệu cá nhân. Đó là một cám dỗ chết người.

Khi tôi nhìn họ, tôi thấy chính mình của 14 năm về trước: đầy nhiệt huyết nhưng lạc lối.

Và tôi đã vẽ ra cho họ đúng ba tấm bảng này trên một chiếc bảng trắng. Tôi nói: “Hãy quên mọi thứ khác đi. Hãy quên lời đề nghị kia đi. Bây giờ, chúng ta chỉ tập trung vào việc tạo ra một ‘hạt giống tối thiểu khả thi’ (minimum viable seed) cho ba tấm bảng này. Hãy làm cho nó chật hẹp đến mức khó chịu.” Và bạn biết không, khi cuộc trò chuyện kết thúc, một trong hai người họ đã thốt lên: “Cảm giác như trút được cả một tảng đá đè nặng trên ngực.” Đó chính là sức mạnh của sự tập trung.

Tấm bảng 1: Xây dựng “Khán giả Cốt lõi” của bạn

Đây là tấm bảng đầu tiên và quan trọng nhất. Nếu không có khán giả, bạn sẽ không bán được sản phẩm và cũng chẳng có ai để xây dựng cộng đồng. Nhưng “xây dựng khán giả” không có nghĩa là bạn phải có mặt trên mọi nền tảng.

Hãy tự hỏi: Đâu là nơi bạn mạnh nhất? Đâu là nơi những người thực sự cần bạn đang ở đó? Với hai chàng trai kia, đó là kênh YouTube chính với 100K người theo dõi và trang Instagram cá nhân. Đó là nơi họ bắt đầu. Họ không cần phải nhảy sang TikTok hay LinkedIn ngay lập tức.

Và đây là điều cốt lõi: hãy tìm mọi cách để chuyển những người theo dõi “thuê” trên mạng xã hội thành khán giả “sở hữu”.

Tài khoản YouTube, Instagram, Facebook có thể biến mất chỉ sau một đêm. Nhưng danh sách email là tài sản của bạn.

Hai founder kia có một danh sách gần 10.000 email từ những người đã mua sản phẩm giá rẻ trước đó. Đó mới chính là mỏ vàng thật sự. Đó là nhóm khán giả cốt lõi, những người đã giơ tay nói rằng: “Tôi tin tưởng bạn.” Mọi nỗ lực marketing ban đầu của bạn nên tập trung vào việc nuôi dưỡng và phát triển danh sách này. Đừng cố gắng làm hài lòng tất cả mọi người. Hãy phục vụ những người đã tin tưởng bạn trước.

Tấm bảng 2: Tạo ra “Sản phẩm Tối thiểu Khả dụng” gây ấn tượng

Nhiều founder mắc sai lầm khi cố gắng xây dựng một sản phẩm hoàn hảo, một “đế chế” ngay từ đầu. Họ muốn có 10 tính năng, 5 khoá học, 3 cấp độ dịch vụ… Kết quả là họ không bao giờ ra mắt được gì cả. Triết lý ở đây là bắt đầu với một “hạt giống”. Một sản phẩm tối thiểu khả dụng (Minimum Viable Product – MVP) nhưng phải cực kỳ chất lượng.

Với hai founder trong câu chuyện, thay vì cố gắng quay 6 dự án lớn một năm để có 6 case study, tôi khuyên họ: “Hãy tập trung làm thật tốt MỘT case study đầu tiên. Case study về chuyến đi Nhật Bản. Hãy biến nó thành sản phẩm tốt nhất có thể.”

Sản phẩm tối thiểu của bạn có thể là:

• Một khoá học nhỏ giải quyết một vấn đề rất cụ thể.
• Một bộ template giúp tiết kiệm thời gian.
• Một Ebook chuyên sâu.
• Một case study chi tiết như cách hai founder kia đang làm.

Đừng lo lắng về việc nó “quá nhỏ”. Sự thật là, nếu bạn không thể bán được một sản phẩm nhỏ, bạn cũng sẽ không thể bán được một sản phẩm lớn. Hãy ra mắt, lắng nghe phản hồi từ khán giả cốt lõi, và cải tiến. Đó là cách duy nhất để đi lên.

Tấm bảng 3: Nuôi dưỡng “Cộng đồng trung thành” mạnh mẽ

Tấm bảng cuối cùng là nơi phép màu thực sự xảy ra. Đây là nơi những khán giả đầu tiên của bạn trở thành những người ủng hộ nhiệt thành, những đại sứ thương hiệu. Một cộng đồng không nhất thiết phải có hàng ngàn người. Một nhóm nhỏ nhưng gắn kết còn giá trị hơn vạn lần.

Hai founder kia đã chọn Circle làm nền tảng cho “Outline Club” của họ. Đó là một quyết định thông minh. Họ cần một không gian riêng tư, nơi họ có thể tổ chức các buổi hỏi đáp hàng tuần, đưa ra phản hồi, và kết nối sâu sắc với những thành viên trả phí. Đây là nơi giá trị được nhân lên gấp bội.

Paul Graham, người sáng lập Y Combinator, đã nói: “Hầu hết các startup chết vì ‘khó tiêu’ chứ không phải vì ‘đói’. Họ chết vì cố gắng làm quá nhiều thứ.”

Cộng đồng chính là bộ lọc giúp bạn tránh bị “khó tiêu”. Họ sẽ cho bạn biết chính xác họ cần gì tiếp theo, sản phẩm nào nên được ưu tiên, tính năng nào là vô nghĩa. Họ chính là những người đồng hành trên hành trình gây dựng startup của bạn. Đừng coi họ là khách hàng, hãy xem họ là đối tác.

Để tóm tắt, đây là khung hành động cho bạn:

Bắt đầu xoay ba tấm bảng của bạn ngay hôm nay!

Hành trình khởi nghiệp một mình chưa bao giờ là dễ dàng. Sự cám dỗ từ những cơ hội “sáng bóng” luôn ở khắp mọi nơi. Siêu năng lực lớn nhất của bạn lúc này không phải là làm nhiều hơn, mà là dám nói “không” nhiều hơn. Nói không với những dự án không phục vụ cho ba tấm bảng. Nói không với những lời đề nghị kéo bạn ra khỏi con đường cốt lõi. Hãy mặc định nói “không” và chỉ nói “có” với những thứ thực sự là “Hell yes!”.

Hãy lấy một tờ giấy, vẽ ra ba vòng tròn: Khán Giả, Sản Phẩm, Cộng Đồng. Viết ra những hành động tối thiểu bạn cần làm cho mỗi tấm bảng trong 90 ngày tới. Và rồi, hãy dồn toàn bộ tâm trí, sức lực của bạn vào đó. Hãy chấp nhận sự tập trung “chật hẹp đến khó chịu”. Bởi vì đó chính là con đường duy nhất để bạn thoát khỏi mớ bòng bong và xây dựng một thứ gì đó thực sự bền vững và đáng tự hào.

Bạn đã xác định được ba tấm bảng của mình chưa? Hãy chia sẻ ý tưởng của bạn ở phần bình luận bên dưới nhé!