Tăng trưởng có thực sự đồng nghĩa với hạnh phúc?
Có một khoảnh khắc mà tôi tin rằng mọi founder đều sẽ trải qua: bạn dừng lại giữa bộn bề công việc và tự hỏi, “Mình đang xây dựng một doanh nghiệp mang lại tự do, hay chỉ đang tự tạo ra cho mình một công việc khác?”. Câu hỏi này đã đến với Lincoln, một founder tài năng mà tôi có dịp trò chuyện. Anh từng có mục tiêu mơ ước là 100.000 USD/tháng (tức khoảng 2.5 tỷ VNĐ). Thậm chí, anh đã từng chạm đến mức 70.000 USD/tháng (~1.75 tỷ VNĐ), nhưng rồi anh nhận ra, sự tăng trưởng đó không hề đi đôi với hạnh phúc.
Hiện tại, dù doanh thu chỉ còn khoảng 20.000 USD/tháng (~500 triệu VNĐ), Lincoln lại bắt đầu đặt ra những câu hỏi sâu sắc hơn. Anh nhận ra rằng việc theo đuổi một con số khổng lồ có thể đang bào mòn chính sự tự do và bình yên mà anh tìm kiếm khi bắt đầu khởi nghiệp. Đây không chỉ là câu chuyện của Lincoln, mà có lẽ cũng là của rất nhiều người trong chúng ta. Liệu đặt mục tiêu đúng đắn có phải là chìa khóa để thoát khỏi cái bẫy này?
Bài học 1: Tiền bạc không phải là tất cả, sự bình yên mới là thước đo
Khi tôi hỏi Lincoln điều gì là quan trọng nhất với anh lúc này, câu trả lời của anh không phải là tiền. Anh nói: “Điều quan trọng nhất là tôi cảm thấy bình ổn và kiểm soát được cuộc sống đến mức nào? Và liệu tôi có còn kiếm đủ tiền để làm bất cứ điều gì mình muốn không?”. Đây chính là một sự thay đổi tư duy vô cùng mạnh mẽ. Mục tiêu không còn là một con số vô hồn trên bảng sao kê, mà là một trạng thái sống.
Chúng ta thường bị cuốn vào guồng quay của việc “phải kiếm nhiều tiền hơn”, nhưng lại quên mất cái giá phải trả. Cái giá đó có thể là sự kiệt sức, là những mối quan hệ đổ vỡ, là sức khỏe tinh thần và thể chất bị bào mòn. Lincoln đã học được bài học này một cách khá “đau thương”. Anh nhận ra rằng anh sẽ không bao giờ hy sinh sự bình yên của mình chỉ để kiếm thêm một đồng nào nữa.
Thành công thực sự không phải là bạn kiếm được bao nhiêu tiền, mà là bạn cảm thấy tự do và bình yên đến mức nào với số tiền đó.
Sự thật là, tự do không đến từ việc có nhiều tiền hơn, mà đến từ việc biết thế nào là đủ. Đủ để sống cuộc sống bạn muốn, đủ để chăm sóc gia đình, và quan trọng nhất, đủ để giữ cho tâm trí mình được thanh thản. Đây là bài học đầu tiên và cũng là nền tảng quan trọng nhất để đặt mục tiêu đúng đắn.
Bài học 2: Mục tiêu của bạn hay mục tiêu của người khác?
Bạn có bao giờ tự hỏi: “Mình thực sự muốn điều gì nếu không có ai đang nhìn ngó, phán xét?”. Là founder, chúng ta rất dễ bị ảnh hưởng bởi những mục tiêu “chuẩn mực” từ thị trường, từ các bậc thầy, từ những người bạn founder thành công khác. Mục tiêu doanh thu trăm tỷ, IPO, kỳ lân công nghệ… những thứ nghe thật hoành tráng nhưng liệu chúng có thực sự là của bạn?
Lincoln cũng thừa nhận, mục tiêu 2.5 tỷ/tháng có lẽ là một con số mà anh cảm thấy mình “nên” có, chứ không phải là điều anh thực sự khao khát từ sâu thẳm bên trong. Những mục tiêu bị áp đặt này cực kỳ nguy hiểm. Chúng giống như một đôi giày đẹp nhưng không vừa chân. Bạn cố đi, và càng đi càng đau, thậm chí có thể khiến bạn không thể đi tiếp được nữa.
Để nhận diện, hãy thử so sánh hai loại mục tiêu này qua bảng sau:
| Mục Tiêu Bị Áp Đặt | Mục Tiêu Đúng Đắn (Của Bạn) |
|---|---|
| Tập trung vào con số (VD: 2.5 tỷ/tháng). | Tập trung vào cảm giác (VD: Cảm thấy tự do, bình yên). |
| Đến từ sự so sánh với người khác. | Đến từ giá trị cốt lõi và lối sống mong muốn của bạn. |
| Khiến bạn cảm thấy áp lực, lo lắng và kiệt sức. | Mang lại cho bạn năng lượng, sự hào hứng và cảm giác đúng đắn. |
| Thước đo là sự công nhận từ bên ngoài. | Thước đo là sự hài lòng từ bên trong. |
Hãy dành một chút thời gian để thành thật với chính mình. Mục tiêu kinh doanh hiện tại của bạn đang nằm ở cột nào? Việc nhận ra mục tiêu của mình đang bị “nhiễm bẩn” bởi kỳ vọng của người khác là bước thứ hai để bạn có thể đặt mục tiêu đúng đắn hơn.
Bài học 3: Định nghĩa lại mục tiêu “2.5 Tỷ/Tháng” theo cách của riêng bạn
Vậy làm thế nào để đặt mục tiêu tài chính mà không bị nó kiểm soát? Câu trả lời là hãy phá vỡ nó ra và gắn nó với một hệ thống vận hành thực tế, phù hợp với chính bạn. Với Lincoln, con số 2.5 tỷ/tháng nghe thật choáng ngợp và đáng sợ. Nhưng khi chúng tôi cùng nhau phân tích, mọi thứ đã thay đổi.
Chúng tôi đã làm một phép toán đơn giản:
- Gói dịch vụ của Lincoln có giá trung bình là 9.000 USD (~225 triệu VNĐ) cho chương trình 3 tháng.
- Vậy để đạt được 100.000 USD/tháng (~2.5 tỷ VNĐ), anh cần khoảng 33 khách hàng (chia cho 3 tháng).
Bỗng nhiên, mục tiêu không còn là “kiếm 2.5 tỷ” nữa, mà trở thành “phục vụ và chăm sóc tốt cho một cộng đồng nhỏ gồm 33 người”. Bạn thấy sự khác biệt không? Con số trừu tượng đã được chuyển hóa thành một hành động cụ thể, có ý nghĩa và nằm trong tầm kiểm soát. Nó không còn đáng sợ nữa. Nó trở nên khả thi và thậm chí là thú vị.
Đừng để con số mục tiêu làm bạn choáng ngợp. Hãy biến nó thành một hệ thống vận hành cụ thể mà bạn có thể quản lý và cảm thấy hào hứng khi thực hiện.
Đây là cách bạn có thể áp dụng:
- Xác định lối sống mong muốn: Bạn muốn làm việc bao nhiêu giờ một tuần? Bạn muốn có thời gian cho gia đình, sở thích không?
- Xác định mô hình kinh doanh phù hợp: Với lối sống đó, bạn có thể phục vụ bao nhiêu khách hàng cùng lúc?
- Thiết kế sản phẩm/dịch vụ và định giá: Dựa trên số lượng khách hàng, hãy đặt ra mức giá phù hợp để đạt được mục tiêu tài chính.
Bằng cách này, mục tiêu tài chính sẽ là kết quả của một hệ thống được xây dựng dựa trên giá trị và lối sống của bạn, chứ không phải là một con số độc đoán áp đặt lên cuộc đời bạn. Đây là bước quan trọng cuối cùng để đặt mục tiêu đúng đắn.
Câu chuyện của tôi: Giấc mơ trăm triệu đô và sự tỉnh ngộ
Tôi cũng từng là người bị ám ảnh bởi những con số. Giấc mơ của tôi là thoái vốn khỏi các công ty với giá hàng trăm triệu đô la. Tôi mơ về việc đưa công ty lên sàn chứng khoán, đạt định giá tỷ đô. Tôi đã bị cuốn theo những mục tiêu đó, tin rằng đó là đỉnh cao của một founder thành công.
Nhưng rồi, cùng với thời gian và rất nhiều suy ngẫm, tôi nhận ra đó không phải là mục tiêu của tôi. Chúng là mục tiêu của nhà đầu tư, là những gì tôi nghĩ thế giới trông đợi ở một founder “thành đạt”. Chúng không hề xuất phát từ con người thật của tôi.
Thành công thực sự đối với tôi bây. giờ rất khác. Đó là được điều hành một doanh nghiệp mà tôi có thể làm việc từ bất cứ đâu, làm những việc thú vị cùng những người tuyệt vời. Đó là tạo ra tác động lớn, nhưng không nhất thiết phải bằng một thương vụ thoái vốn khổng lồ. Tôi hoàn toàn có thể hạnh phúc với lợi nhuận vài triệu đô một năm, miễn là tôi được làm việc với những khách hàng tôi yêu quý, giải quyết những vấn đề tôi đam mê, và quan trọng nhất là tận hưởng cuộc sống.
Đó là câu chuyện của tôi. Và tôi khuyến khích bạn hãy dành thời gian để viết nên câu chuyện của riêng mình. Hãy tự hỏi: Bạn thực sự muốn gì? Không phải cha mẹ bạn, không phải đối tác của bạn, không phải xã hội muốn. Bạn.
Đó là câu hỏi quan trọng nhất bạn có thể tự hỏi mình trên hành trình này.
Việc đặt mục tiêu đúng đắn chính là hành trình tìm về với chính mình, để xây dựng một doanh nghiệp không chỉ để kiếm tiền, mà còn để sống một cuộc đời trọn vẹn ý nghĩa.
Tóm lại: Mục tiêu đúng đắn sẽ dẫn lối đến tự do đích thực
Hành trình của một founder không phải là một cuộc đua xem ai về đích với con số lớn hơn. Đó là một cuộc khám phá để tìm ra con đường của riêng mình. Việc đặt mục tiêu đúng đắn không phải là chọn một con số rồi ép mình phải đạt được, mà là xây dựng một hệ thống kinh doanh bền vững, phù hợp với con người và giá trị của bạn. Một mục tiêu đúng đắn sẽ mang lại cho bạn năng lượng, sự rõ ràng và bình yên. Nó sẽ giải phóng bạn, chứ không trói buộc bạn vào một công việc mới do chính bạn tạo ra.
Hãy nhớ rằng, không có con đường nào là đúng hay sai. Chỉ có con đường của bạn. Hãy cho phép mình được sai, được thử nghiệm, và dần dần tìm ra điều gì thực sự phù hợp với mình. Doanh nghiệp của bạn là một tấm gương phản chiếu chính con người bạn. Hãy xây dựng nó một cách chân thật nhất.
Nếu câu chuyện này chạm đến bạn, có lẽ đã đến lúc bạn cần nhìn lại các mục tiêu của mình. Không phải để xây dựng một thứ gì đó lớn hơn, mà là để xây dựng một thứ gì đó tốt hơn cho chính bạn.
Và bây giờ, tôi có một câu hỏi cho bạn…
Nếu không có ai đang nhìn, không có ai phán xét, mục tiêu thực sự của bạn là gì?
Hãy chia sẻ câu trả lời của bạn ở phần bình luận bên dưới nhé. Tôi rất muốn được lắng nghe.