Bạn có bao giờ thấy ‘choáng’ trước tốc độ AI thay đổi cách chúng ta tìm kiếm thông tin không? Thật lòng mà nói, Sơn cũng vậy. Chỉ mới đây thôi, chúng ta còn bàn về cách tối ưu cho Google truyền thống, thì giờ đây, AI Overviews của Google hay các nền tảng như ChatGPT, Perplexity đã bắt đầu định hình lại cuộc chơi. Dữ liệu từ Perplexity cho thấy, 80% người dùng dựa vào tóm tắt AI cho ít nhất 40% lượt tìm kiếm, và đáng chú ý là 61% GenZ thậm chí còn ưu tiên dùng AI hơn Google truyền thống. Điều này có nghĩa là, nếu bạn đang xây dựng hệ thống một người hay kinh doanh một mình dựa vào traffic online, việc hiểu và thích ứng với làn sóng AI này không còn là lựa chọn, mà là bắt buộc.
SEO năm 2025 không chỉ còn là tối ưu từ khóa trên Google Search nữa. Nó là sự pha trộn giữa SEO truyền thống, AEO (Answer Engine Optimization), GEO (Generative Engine Optimization), và AIO (AI Optimization). Nghe có vẻ phức tạp phải không? Nhưng đừng lo, Sơn đã ‘vật lộn’ và tìm ra rằng, thay vì chạy theo từng thuật toán hay nền tảng mới, điều cốt lõi chúng ta cần là phát triển những kỹ năng nền tảng. Đây là 3 kỹ năng ‘sống còn’ mà Sơn tin rằng sẽ giúp bạn đứng vững, thậm chí là bứt phá trong kỷ nguyên SEO AI.
Vì sao cần kỹ năng phân tích và sử dụng dữ liệu khi có AI?
Kỹ năng ‘sống còn’ đầu tiên trong kỷ nguyên SEO AI chính là khả năng phân tích và sử dụng dữ liệu hiệu quả. Bạn nghĩ có AI rồi thì mọi thứ tự động hết, mình không cần đọc số nữa ư? Hoàn toàn sai lầm! AI có thể tổng hợp, phân tích sơ bộ, thậm chí đưa ra gợi ý, nhưng chính bạn mới là người hiểu rõ nhất mục tiêu kinh doanh, đối tượng khách hàng và bối cảnh thị trường Việt Nam của mình.
“Dữ liệu là vàng, nhưng chỉ khi bạn biết cách khai thác và biến nó thành hành động.”
Trước đây, Sơn cũng từng tốn không ít thời gian và tiền bạc chạy quảng cáo hay viết bài mà không hiểu rõ vì sao hiệu quả lại thấp. Đơn giản vì Sơn chỉ nhìn vào con số lượt truy cập hay thứ hạng đơn thuần mà không đào sâu hơn: người dùng đến từ đâu, họ ở lại trang bao lâu, nội dung nào họ tương tác nhiều nhất, tỷ lệ chuyển đổi từ traffic thành hành động (mua hàng, đăng ký) là bao nhiêu? AI giờ đây cung cấp cho chúng ta nhiều loại dữ liệu mới từ các AI Overviews hay kết quả tìm kiếm trên các nền tảng AI khác nhau (như Perplexity cho thấy dữ liệu thị phần ChatGPT áp đảo tại Việt Nam với 89.09%). Nếu không biết cách phân tích, bạn sẽ bị ‘ngợp’ và bỏ lỡ những tín hiệu quan trọng.
Để phát triển kỹ năng này, bạn cần học cách sử dụng các công cụ phân tích quen thuộc như Google Analytics, Google Search Console, hay các nền tảng phân tích từ các công cụ AI bạn đang dùng (nếu có). Đừng chỉ nhìn mỗi lượt view hay thứ hạng từ khóa! Hãy theo dõi sâu hơn: nguồn traffic đến từ đâu (tìm kiếm tự nhiên, AI Overviews, giới thiệu, mạng xã hội), hành vi người dùng trên trang, tỷ lệ thoát trang (bounce rate), thời gian trung bình trên trang (average session duration), và quan trọng nhất là tỷ lệ chuyển đổi cho các mục tiêu kinh doanh của bạn. Hãy đặt câu hỏi cho dữ liệu: “Tại sao bài viết A có nhiều view mà ít chuyển đổi hơn bài B?” hay “Phản hồi của AI Overviews về chủ đề của mình đang tập trung vào khía cạnh nào, mình có đang thiếu nội dung đó không?”
Sáng tạo nội dung chất lượng cao: Khi AI chỉ là công cụ, bạn là ‘nghệ sĩ’
Kỹ năng thứ hai, và có lẽ là quan trọng nhất trong dài hạn: khả năng sáng tạo nội dung chất lượng cao, độc đáo và có chiều sâu. Vâng, AI như ChatGPT cực kỳ giỏi trong việc tổng hợp thông tin, viết lại theo cấu trúc chuẩn, hoặc tạo ra hàng loạt bản nháp nhanh chóng. Sơn cũng dùng AI hỗ trợ rất nhiều trong quy trình sáng tạo. Nhưng hãy nhìn lại: 80% người dùng dựa vào tóm tắt AI, có nghĩa là họ nhận được thông tin tóm tắt, chung chung. Để họ nhấp vào trang web của bạn, nội dung đó phải khác biệt, sâu sắc hơn, mang tính cá nhân và đáng tin cậy hơn.
“AI có thể tạo ra nội dung đúng ngữ pháp, nhưng chỉ con người mới có thể viết ra nội dung chạm đến trái tim.”
Ví dụ, AI có thể viết một bài chuẩn SEO về ‘cách bán hàng trên Shopee’. Nhưng nó sẽ khó lòng kể câu chuyện về lần đầu bạn chốt đơn chỉ vỏn vẹn 50.000 đồng tiền lời mà vui sướng đến mất ngủ, hay bài học ‘xương máu’ từ lần nhập hàng sai mẫu mã. Những câu chuyện cá nhân, trải nghiệm thực tế, góc nhìn độc đáo của bạn chính là thứ AI chưa thể làm được một cách tự nhiên. Đây là lợi thế cạnh tranh cực lớn trong một ‘biển’ nội dung AI nhạt nhẽo.
Để mài dũa kỹ năng này, hãy tập trung vào: nâng cao kỹ năng viết và kể chuyện (storytelling). Hãy chia sẻ kinh nghiệm, suy nghĩ, bài học của bản thân. Đừng ngại đưa cảm xúc cá nhân vào bài viết. Khán giả kết nối với con người, không phải cái máy. Bên cạnh đó, hãy đa dạng hóa định dạng nội dung. AI mạnh về văn bản, nhưng bạn có thể tạo video ngắn trên TikTok/Reels, podcast chia sẻ kiến thức, infographic tóm tắt thông tin phức tạp. Điều này không chỉ giúp bạn tiếp cận nhiều đối tượng hơn mà còn thể hiện sự sáng tạo mà AI chưa thể thay thế hoàn toàn.
Thích ứng và học hỏi liên tục: Tư duy ‘tăng trưởng’ trong thế giới biến động
Kỹ năng thứ ba, có tính quyết định cho sự tồn tại lâu dài: khả năng thích ứng và học hỏi liên tục. Làn sóng AI không dừng lại. Hôm nay là ChatGPT và AI Overviews, ngày mai có thể là những mô hình hay nền tảng tìm kiếm hoàn toàn mới. Perplexity tăng trưởng ‘thần tốc’ từ 2.2 triệu lên 159.7 triệu lượt truy cập chỉ trong hơn 2 năm là một minh chứng rõ nét cho sự thay đổi chóng mặt này.
“Trong một thế giới thay đổi nhanh chóng, con đường duy nhất dẫn đến thất bại là không dám mạo hiểm.” – Mark Zuckerberg (áp dụng vào việc không dám học cái mới)
Để không bị AI bỏ lại, bạn cần có một tư duy ‘tăng trưởng’ (growth mindset). Tin rằng mình có thể học hỏi và làm chủ những công nghệ mới, thay vì sợ hãi và né tránh. Sơn biết, cảm giác bắt đầu học một thứ mới, nhất là công nghệ, đôi khi thật đáng sợ. Nhưng nếu không học, chúng ta sẽ mãi đứng yên trong khi thế giới xoay vần.
Vậy làm sao để thích ứng? Hãy chủ động theo dõi các xu hướng mới trong lĩnh vực AI và SEO. Đọc các báo cáo, nghiên cứu (như cái Sơn chia sẻ từ Perplexity Labs), theo dõi các chuyên gia uy tín. Dành thời gian thử nghiệm các công cụ AI mới (ChatGPT, Gemini, Perplexity, Midjourney…). Quan trọng là hãy biến việc học thành một phần của lộ trình học tập & phát triển cá nhân. Tham gia các khóa học, hội thảo, đọc sách chuyên ngành. Đừng ngại thay đổi chiến lược khi thấy dữ liệu và xu hướng thị trường cho thấy hướng đi cũ không còn hiệu quả. Việc Google phải giảm thị phần tìm kiếm xuống dưới 90% lần đầu tiên sau gần một thập kỷ cho thấy ngay cả ‘người khổng lồ’ cũng phải thích ứng.
Tóm tắt 3 kỹ năng ‘sống còn’ cho SEO AI 2025
Năm 2025 hứa hẹn sẽ là một năm đầy thách thức nhưng cũng không kém phần thú vị cho những người làm SEO và xây dựng nội dung. Sự trỗi dậy của các công cụ tìm kiếm AI không có nghĩa là chúng ta sẽ bị thay thế hoàn toàn, mà là cuộc chơi đã chuyển sang một cấp độ mới. Để thành công trong môi trường này, ba kỹ năng cốt lõi mà bạn cần tập trung phát triển là:
Kỹ năng | Mục đích | Hành động cần làm |
---|---|---|
Phân tích & Sử dụng dữ liệu | Hiểu rõ người dùng và hiệu quả nội dung trong bối cảnh AI cung cấp nhiều dữ liệu mới | Học dùng Google Analytics/Search Console & data từ AI tools, theo dõi sâu các chỉ số hành vi và chuyển đổi, đặt câu hỏi cho dữ liệu. |
Sáng tạo nội dung chất lượng cao | Tạo ra nội dung độc đáo, sâu sắc, có tính cá nhân mà AI chưa thể làm được, thu hút người dùng vượt qua tóm tắt AI | Nâng cao kỹ năng viết & storytelling, thêm trải nghiệm cá nhân, đa dạng định dạng nội dung (video, podcast…). |
Thích ứng & Học hỏi liên tục | Sẵn sàng đón nhận, học hỏi và thay đổi theo tốc độ phát triển của AI và xu hướng tìm kiếm mới | Theo dõi xu hướng AI/SEO, thử nghiệm công cụ mới, biến việc học thành thói quen, thay đổi chiến lược khi cần. |
Phát triển ba kỹ năng này không chỉ giúp bạn đối phó với sự thay đổi của SEO AI mà còn xây dựng một hệ thống một người vận hành bền vững, dựa trên năng lực cốt lõi của con người: tư duy phản biện, sáng tạo và khả năng học hỏi không ngừng.
Đừng để nỗi sợ bị AI bỏ lại làm bạn chùn bước. Hãy biến nó thành động lực để học hỏi và phát triển. Bạn đang tập trung phát triển những kỹ năng nào để chuẩn bị cho tương lai của SEO AI? Hãy chia sẻ trong phần bình luận bên dưới nhé!