Mạng lưới chính là tài sản lớn nhất trên hành trình xây dựng doanh nghiệp triệu đô
Bạn có bao giờ nghe câu “Your network is your net worth” (Mạng lưới của bạn chính là tài sản của bạn) chưa? Trong suốt 15 năm làm doanh nhân, tôi đã thấm thía câu nói này hơn bao giờ hết. Tôi đã từng giàu, từng nghèo, từng yêu cuộc sống và cũng từng muốn kết thúc nó. Khởi nghiệp có thể trông rất hào nhoáng trên Instagram, nhưng sự thật là nó vô cùng cô đơn. Rất nhiều lần tôi cảm thấy mình phải tự mình chiến đấu trên mọi mặt trận. Nhưng rồi tôi nhận ra, để xây dựng một doanh nghiệp bảy, tám con số (tương đương hàng chục, thậm chí hàng trăm tỷ đồng), bạn không thể đi một mình. Bạn cần một mạng lưới vững chắc, và quan trọng hơn, bạn cần biết cách biến mạng lưới đó thành ‘Hội đồng Cố vấn Cá nhân’ của riêng mình. Đây không phải là một khái niệm xa vời, mà là một chiến lược thực tế mà bất kỳ ai cũng có thể bắt đầu xây dựng ngay hôm nay.
Biến mạng lưới thành ‘Hội đồng Cố vấn Cá nhân’ của bạn
Khi mới bắt đầu, tôi chỉ biết hai kỹ năng: bán hàng và kết nối với mọi người. Nhưng tôi nhanh chóng nhận ra điều đó là không đủ. Để thực sự mở rộng quy mô, bạn cần trở thành một nhà sáng lập “full-stack”: từ copywriting, marketing, bán hàng, công nghệ, đến thiết kế. Không ai có thể giỏi tất cả mọi thứ. Đó là lúc tôi nhận ra sức mạnh của việc xây dựng một Hội đồng Cố vấn Cá nhân. Hãy nghĩ về nó như thế này: bạn đang tập hợp một nhóm chuyên gia “ảo” cho riêng mình.
Họ là ai? Họ chính là những người trong mạng lưới của bạn, mỗi người có một thế mạnh riêng. Bạn cần lời khuyên về Marketing? Hãy tìm đến người bạn ngưỡng mộ về khả năng xây dựng thương hiệu. Bạn gặp khó khăn về công nghệ? Hãy kết nối với một lập trình viên giỏi. Đừng nghĩ rằng bạn phải tự mình mò mẫm tất cả. Sức mạnh thực sự nằm ở việc biết mình yếu ở đâu và biết tìm ai để hỏi.
“Bạn không cần phải làm tất cả mọi thứ một mình. Hãy xác định những lĩnh vực cốt lõi của doanh nghiệp và tìm kiếm những người có thể cho bạn lời khuyên giá trị trong từng lĩnh vực đó.”
Để bắt đầu, hãy thử lập một danh sách đơn giản. Dưới đây là một cấu trúc bạn có thể tham khảo để xác định các ‘vị trí’ trong hội đồng của mình:
| Lĩnh Vực Cần Cố Vấn | Mô Tả Vai Trò | Người Tiềm Năng Trong Mạng Lưới |
|---|---|---|
| Marketing & Thương hiệu | Cố vấn về chiến lược nội dung, xây dựng cộng đồng, quảng cáo. | Một người bạn làm trong agency, một influencer bạn theo dõi,… |
| Bán hàng & Phát triển Kinh doanh | Cho lời khuyên về kịch bản bán hàng, đàm phán, tìm kiếm khách hàng. | Một cựu đồng nghiệp làm sales, một người có kinh nghiệm chốt deal lớn,… |
| Tài chính & Vận hành | Giúp bạn nhìn nhận về dòng tiền, tối ưu chi phí, xây dựng quy trình. | Người có kinh nghiệm quản lý tài chính cá nhân hoặc doanh nghiệp. |
| Công nghệ & Sản phẩm | Tư vấn về việc lựa chọn công nghệ, phát triển sản phẩm. | Một lập trình viên, một product manager bạn quen biết. |
Bằng cách này, bạn sẽ có một cái nhìn tổng quan và biết chính xác mình cần tìm kiếm sự giúp đỡ ở đâu, thay vì cảm thấy mông lung và quá tải.
Nguyên tắc vàng của Networking: Luôn cho đi trước khi nhận lại
Bạn biết tại sao networking lại có tiếng xấu không? Vì rất nhiều người tiếp cận nó sai cách. Họ chỉ chăm chăm hỏi: “Anh/chị có thể giúp gì cho tôi?”. Đó là một lối tư duy chỉ biết nhận, nhận, và nhận. Cách tiếp cận này không chỉ kém hiệu quả mà còn khiến mối quan hệ trở nên hời hợt, mang tính trao đổi. Đó không phải là cách xây dựng một mạng lưới bền vững.
Nguyên tắc vàng mà tôi luôn tuân thủ là: luôn cho đi trước khi mong muốn nhận lại. Khi bạn muốn kết nối với ai đó, đặc biệt là người bạn ngưỡng mộ, hãy tự hỏi: “Mình có thể giúp gì cho họ?”. Có thể bạn có một kỹ năng họ đang cần, một thông tin hữu ích, hoặc đơn giản là có thể giới thiệu cho họ một mối quan hệ khác. Bằng cách cho đi giá trị trước, bạn đang xây dựng thiện chí và một mối quan hệ thực sự, lâu dài. Bạn đang gieo một hạt giống cho tương lai.
- Bước 1: Nghiên cứu. Hãy tìm hiểu về người bạn muốn kết nối. Họ đang làm gì? Họ đang gặp khó khăn gì?
- Bước 2: Tìm cách giúp đỡ. Dựa trên những gì bạn biết, hãy tìm một cách để đóng góp. Có thể là một bài viết hay bạn nghĩ họ sẽ thích, một lời khen chân thành về dự án của họ, hoặc một ý tưởng nhỏ.
- Bước 3: Tiếp cận một cách chân thành. Gửi một email hoặc tin nhắn ngắn gọn, đề cập đến giá trị bạn muốn mang lại. Đừng mong đợi bất cứ điều gì. Mục tiêu của bạn là bắt đầu một mối quan hệ, không phải để có được một thứ gì đó ngay lập tức.
Khi bạn tiếp cận networking với tâm thế này, mọi thứ sẽ thay đổi. Bạn sẽ không còn cảm thấy ngượng ngùng hay sợ bị từ chối, vì bạn đang hành động từ vị thế của một người cho đi. Đây là sự thay đổi tư duy quan trọng nhất để xây dựng một mạng lưới chất lượng.
Sức mạnh của Mentor: Câu chuyện một cuộc điện thoại cứu cả doanh nghiệp
Nếu bạn vẫn còn nghi ngờ về sức mạnh của một mạng lưới chất lượng, hãy để tôi kể cho bạn nghe câu chuyện này. Doanh nghiệp đầu tiên của tôi, Bitmaker, từng suýt bị chính phủ đóng cửa vì những lý do vô cùng phi lý. Tôi đã gần như tuyệt vọng.
Trong lúc khó khăn nhất, tôi đã may mắn được gặp và đi dạo cùng Chamath Palihapitiya, một huyền thoại ở Thung lũng Silicon, người đã góp phần đưa Facebook từ một triệu lên một tỷ người dùng. Tôi đã chia sẻ với ông ấy về tình hình của mình. Ông ấy tin rằng doanh nghiệp của chúng tôi cần phải tồn tại.
Và rồi điều kỳ diệu đã xảy ra. Chamath chỉ thực hiện vài cuộc điện thoại. Chỉ trong một tuần, mọi vấn đề đã được giải quyết. Chúng tôi được hoạt động trở lại.
Câu chuyện này đã dạy cho tôi một bài học không thể nào quên: một mối quan hệ đúng người, đúng thời điểm có thể thay đổi tất cả. Nếu không có mạng lưới, nếu tôi không chủ động tìm kiếm sự giúp đỡ từ một người mentor, có lẽ sự nghiệp của tôi đã rẽ sang một hướng khác. Sức mạnh của một người cố vấn không chỉ nằm ở kiến thức chuyên môn, mà còn ở tầm ảnh hưởng và mạng lưới của chính họ. Một cánh cửa họ mở ra có thể là lối thoát cho cả sự nghiệp của bạn. Đó chính là minh chứng rõ ràng nhất cho tầm quan trọng của việc xây dựng các mối quan hệ chất lượng.
Cơ hội không tự đến: Hãy ra ngoài, gặp gỡ và xây dựng mối quan hệ
Cơ hội không tự nhiên xuất hiện khi bạn chỉ ngồi trong văn phòng. Chúng được tạo ra từ những cuộc gặp gỡ, những cuộc trò chuyện, và những mối quan hệ. Hãy bước ra khỏi “tòa nhà” của mình. Bạn sẽ không bao giờ biết một mối quan hệ sẽ dẫn đến đâu.
Đã có những lần tôi tiếp cận một người chỉ với ý định tìm kiếm một người mentor, nhưng rồi họ lại trở thành nhà đầu tư cho công ty của tôi. Có những lúc tôi chỉ đơn giản là giúp đỡ ai đó phát triển doanh nghiệp của họ, và rồi họ trở thành khách hàng trung thành. Đừng ngại ngần, đừng e dè. Hãy chủ động tiếp cận mọi người. Tìm cách kết nối. Hành trình khởi nghiệp đã đủ cô đơn rồi, đừng tự khiến nó trở nên cô đơn hơn.
“Đừng chờ đợi cơ hội. Hãy tạo ra chúng. Mỗi cuộc gặp gỡ là một hạt giống cho một cơ hội tiềm năng trong tương lai.”
Bạn có thể bắt đầu bằng những việc rất nhỏ: tham gia một sự kiện trong ngành, gửi một tin nhắn làm quen trên LinkedIn, hay đơn giản là mời một người bạn ngưỡng mộ đi uống cà phê. Đừng đánh giá thấp sức mạnh của những hành động nhỏ này. Chính sự tích lũy của những kết nối đó sẽ tạo nên một mạng lưới vững chắc, một tấm lưới an toàn luôn ở đó để nâng đỡ bạn khi bạn vấp ngã.
Kết luận: Bạn không bao giờ phải đi một mình
Tôi tin rằng “cần cả một cộng đồng để nuôi dưỡng một nhà sáng lập”. Hành trình này có thể đầy chông gai, nhưng bạn không nhất thiết phải trải qua nó một mình. Bằng cách chủ động xây dựng Hội đồng Cố vấn Cá nhân, áp dụng nguyên tắc cho đi trước nhận lại, và không ngừng tìm kiếm cơ hội kết nối, bạn đang xây dựng cho mình một hệ thống hỗ trợ vô giá.
Hãy nhớ rằng, những người thành công nhất không phải là những người thông minh nhất hay tài năng nhất, mà là những người biết cách tận dụng sức mạnh của tập thể. Mạng lưới không chỉ là những cái tên trong danh bạ, đó là những người tin tưởng bạn, ủng hộ bạn và sẵn sàng giúp đỡ khi bạn cần. Đó là tài sản quý giá nhất của bạn.
Bạn sẽ giúp đỡ ai hôm nay?
Thay vì nghĩ về việc mình sẽ nhận được gì, hãy bắt đầu bằng một câu hỏi khác. Hãy nhìn vào mạng lưới của bạn, dù lớn hay nhỏ. Hôm nay, bạn có thể giúp đỡ ai? Một lời giới thiệu, một chia sẻ kinh nghiệm, hay đơn giản là một lời động viên. Hãy bắt đầu gieo những hạt mầm thiện chí đó ngay từ bây giờ.
Nếu bạn thấy bài viết này hữu ích, hãy chia sẻ nó với một người bạn cũng đang trên hành trình khởi nghiệp cô đơn. Và đừng quên để lại bình luận bên dưới, chia sẻ về cách bạn đang xây dựng mạng lưới của mình nhé!